විදේශීය
ට්රම්ප්, සම්ප්රදායට එරෙහි වෙයි

තේරී පත් වූ ජනාධිපති ජෝ බයිඩන්ගේ දිවුරුම් දීමේ උත්සවය මඟ හැරීමෙන්, ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් ධවල මන්දිර සම්ප්රදාය බිද හෙළීමට සූදානම් වේ. චාරිත්රානුකූල ක්රමය අනුව සාමකාමීව බලය පැවරීම මග හැරුණු විට ඉතිහාසයේ සටහන් වන්නේ අදුරු අකුරෙනි.
1801 දී ජනාධිපති ජෝන් ඇඩම්ස් සහ 1829 දී ජෝන් ක්වින්සි ඇඩම්ස් ද පිළිවෙලින් තෝමස් ජෙෆර්සන් සහ ඇන්ඩෘ ජැක්සන් යන ජනාධිපතිවරුන්ගේ දිවුරුම් දීමේ උත්සවයට සහභාගී නොවීමට තීරණය කළහ. උත්සවයට පෙර දෙදෙනාම වොෂිංටන් හැර ගියහ.
එක් වරක් පමණක් ධුරය දරා පරාජයට පත් වූ මෑත
කාලීන ජනාධිපතිවරුන් දෙදෙනා වන ජෝර්ජ් බුෂ් හා ජිමී කාටර් මැතිවරණය පරාජයට පත්වීමෙන් පසු දිවුරුම් දීමේ උත්සවවලට සහභාගී වූහ. බ්රෝවර් පැවසුවේ ඔවුන් තම පාඩු “ඉතා පෞද්ගලිකව ගත් නමුත් ඔබේ ඊගෝවට වඩා රට වැදගත් බව සෑම විටම අවබෝධයක් ඇති බවය.”
කෙසේ නමුත් ට්රම්ප් මෙම උත්සවය අතහරින බව නිවේදනය කිරීමත් සමග, බයිඩන් කියා සිටියේ පෙන්ස් එහි සිටීම තමාට ගෞරවයක් බවයි
ට්රම්ප් සිකුරාදා ට්වීට් පණිවුඩයක් නිකුත් කරමින් බයිඩන් සහ උප ජනාධිපති ධුරයට පත් කමලා හැරිස්ගේ ජනවාරි 20 සමාරම්භක උත්සවයට සහභාගී නොවන බව තහවුරු කළේය. ට්රම්ප් සිය නොවැම්බර් 3 මැතිවරණ පරාජයට සති ගණනක් ගතවීමෙන් පසුව ද මෙලෙස හැසිරීම එය පුදුමයක් නොවේ.
උප ජනාධිපති මයික් පෙන්ස්ගේ පැමිණීම සාදරයෙන් පිලිගන්නා බවත්, ඔහු එහි සිටීම ගෞරවයක් බවත් බයිඩන් පැවසීය.
ජනවාරි 6 වන දින ජෝ බයිඩන් ජනාධිපති ධුරයට පත්කිරීමට විරෝධය පළ කරමින් ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් කැපිටල් ගොඩනැගිල්ල බලා පිටත්ව යන ලෙස ආධාරකරුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටී.
1869: ජොන්සන්-ග්රාන්ට් ගැටුම
ට්රම්ප් මෙන්ම ජොන්සන්ගේ තීරණය ද ගනු ලැබූවේ ඔහු දෝෂාභියෝගයට ලක් කිරීමෙන් වසරකටත් අඩු කාලයකට පසුව ය. ටෙනසිහි ප්රජාතන්ත්රවාදියෙකු වන ජොන්සන් සහ රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ හිටපු සිවිල් යුද්ධ ජෙනරාල්වරයකු වූ ග්රාන්ට් එකිනෙකා හෙළා දුටුවේය. ග්රාන්ට් ජොන්සන්ගේ දෝෂාභියෝගයට සහාය දැක්වීය.
කැපිටල් ඉදිරිපිට ග්රාන්ට් දිවුරුම් දුන් අතර, ඒ අවස්ථාවේ ජනාධිපති ජොන්සන් කැබිනට් සාමාජිකයින් හමුවී අවසන් පනත් අත්සන් කළ බව වොෂිංටන් පෝස්ට් පුවත්පත වාර්තා කරයි.
ධවල මන්දිරයේ සිට කැපිටල් දක්වා ජොන්සන් සමග එකම වාහනයක නැගීම ග්රාන්ට් ප්රතික්ෂේප කළේය. සැලැස්ම වූයේ ඔවුන්ට වෙනම මැදිරි වල ගමන් කිරීමයි. උත්සවයට මිනිත්තු 30 කට පෙර ග්රාන්ට් ධවල මන්දිරයේදී පෙනී සිටි විට ජොන්සන් එළියට ආවේ නැත. “දහවල් වන විට (ජොන්සන්) නැගිට තම කැබිනට් සාමාජිකයන් සමඟ එකිනෙකාට සුභ පතාගත් බව පවසයි.
ඔහුගේ අනුප්රාප්තිකයාගේ සමාරම්භක උත්සවයට සහභාගී නොවීමට තීරණය කළ අවසන් ජනාධිපතිවරයා වන්නේ ජනාධිපති ඇන්ඩෘ ජොන්සන් ය.
ට්රම්ප්ගේ මෙම පියවර පැමිණෙන්නේ “සුමට, විධිමත් හා බාධාවකින් තොර සංක්රාන්තියක් සහතික කිරීම” සහ “සුවය සහ සංහිඳියාව” සඳහා දිනකට පෙර ඔහු මැතිවරණය පිළිගැනීමට පෙර ය. බයිඩන්ගේ ජයග්රහණය සනාථ කරමින් කොන්ග්රසය බදාදා මැතිවරණ ඡන්ද ගණන් කළ විට කැපිටල් ගොඩනැගිල්ලට කඩා වැදුණු ට්රම්ප් ගැති කැරලිකරුවන්ට ප්රතිචාර වශයෙන් ඩිමොක්රටිකයින් විසින් මෙහෙයවන ලද දෙවන දෝෂාභියෝගයට ට්රම්ප් මුහුණ දුන්නේය.
1801 සහ 1829: ඇඩම්ස් තත්වයන්
ජෝන් ඇඩම්ස්ගේ තීරණය 1800 මැතිවරණයෙන් පසුව, ජනාධිපතිවරුන් සඳහා පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු සඳහා ඡන්ද දායකයින් ඡන්දය දුන් විට වැඩිම ඡන්ද ලබාගත් පුද්ගලයා ජනාධිපති ධුරයද දෙවනුව වැඩිම උප ජනාධිපති ධුරයද ලබා ගත්තේය.
ජෙෆර්සන් ආරොන් බර් සමඟ ගැටී එක්සත් ජනපද නියෝජිත මන්ත්රී මණ්ඩලය ජයග්රාහකයෙකු තෝරා ගැනීමේ වගකීම භාර ගත්තේය. නැගෙනහිර කැන්තනි ප්රාන්ත විශ්ව විද්යාලයේ ඉතිහාසය පිළිබඳ මහාචාර්ය තෝමස් බැල්කර්ස්කි පවසන පරිදි ජෙෆර්සන් ඇඩම්ස් වෙත මැදිහත් වීමට උත්සාහ කළේය. සමාරම්භක උත්සවයේදී 1801 මාර්තු 4 වන දින අලුයම 4 ට ඔහු පිටත්ව ගියේය.
අවුරුදු විසිඅටකට පසු, ජැක්සන්ගේ පදවි ප්රාප්තියට පෙර දින ඇඩම්ස්ගේ පුත් ජෝන් ක්වින්සි ඇඩම්ස් වොෂිංටන් හැර ගියේය. ක්වින්සි ඇඩම්ස් ජැක්සන්ව පරාජය කිරීමෙන් වසර හතරකට පසුව 1828 මැතිවරණය නැවත තරඟයක් විය.
1841 දී විලියම් හෙන්රි හැරිසන්ගේ සමාරම්භක උත්සවයට ජනාධිපති මාටින් වැන් බුරන් සහභාගී නොවූ නමුත් ඉතිහාසඥයින් පවසන පරිදි අපැහැදිලි හේතු නිසා ය. 1840 මැතිවරණයේදී හැරිසන් වැන් බුරෙන් පරාජය කළද, දෙදෙනා අතර සුහදතාවයක් පැවතුනි.
1921 දී ජනාධිපති වුඩ්රෝ විල්සන් සෞඛ්යය දුර්වල වීම හේතුවෙන් වොරන් ජී. හාඩිංගේ සමාරම්භක උත්සවයට සහභාගී නොවීය. නමුත් විල්සන් මෝටර් රථ මගින් හාඩිං සමඟ කැපිටල් වෙත ගියේ සාමකාමීව බලය මාරු කිරීම පෙන්වමිනි.
1974 දී ධවල මන්දිරය තුළ ජනාධිපති ජෙරල්ඩ් ෆෝඩ් දිවුරුම් දෙන අතර ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වූ ජනාධිපති රිචඩ් නික්සන් පැමිණ සිටියේ නැත.
ජනාධිපතිවරු වෙනත් සමාරම්භක උත්සවවලදී පූර්වගාමීන්ට ආචාර කර ඇති අතර මෑත ඇමරිකානු ඉතිහාසයේ එක්-කාලීන ජනාධිපතිවරු සම්ප්රදායට ගරු කර ඇත.
කාටර්ගේ 1977 සමාරම්භක උළෙලේදී සහභාගී වීම ගැන කාටර් ජෙරල්ඩ් ෆෝඩ්ට ස්තූති කළේය. “අපේ භූමිය සුවපත් කිරීම සඳහා මගේ පූර්වගාමියා කළ සියලු දේ වෙනුවෙන් මා සහ අපේ ජාතිය වෙනුවෙන් මම ස්තූතිවන්ත වෙමි,” කාටර් පැවසීය.
1993 දී බිල් ක්ලින්ටන් සිය සමාරම්භක කතාව ආරම්භ කළේ බුෂ් පිළිගැනීමෙනි.
“අපේ ජාතිය වෙනුවෙන්, මගේ පූර්වගාමියා වූ ජනාධිපති බුෂ් ඇමරිකාවට කළ අඩ සියවසක සේවය වෙනුවෙන් මම ආචාර කරමි. අවපාතය, ෆැසිස්ට්වාදය සහ කොමියුනිස්ට්වාදය ජයගත් මිලියන සංඛ්යාත පිරිමින්ට සහ කාන්තාවන්ට මම ස්තූතිවන්ත වෙමි.”
එසේ වුව ද, ට්රම්ප් කිසි විටෙකත් අමනාපය පසෙකට දැමුවේ නැත, බොහෝ වොෂිංටන් සම්ප්රදායන් ගැන ඔහු එතරම් තැකීමක් කර නැත.
හිටපු ජනාධිපති බරක් ඔබාමාගේ ජනාධිපති පුස්තකාලය විවෘත කිරීමට සහභාගී වන්නේ දැයි 2019 දී ට්රම්ප්ගෙන් විමසූ බව බ්රෝවර් සිය පොත සඳහා සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී පැවසීය.
“ඔහු කිව්වා, ‘නෑ මම එහෙම කරන්නේ නැහැ,” බ්රෝවර් කීවේ, “විනාඩියක් කල්පනා කර,’ ඇයි ඔහු මගෙන් අහන්නේ?” යි විමසා ඇත.
ජොන්සන් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ග්රාන්ට්ගේ සමාරම්භක අවස්ථාව මඟ හැරීම “කුණාටු සහිත” ජනාධිපති ධුරයක අවසාන මොහොතේ මතභේදයට තුඩු දුන් කරුණක් විය.
“දේශපාලන ධෛර්යයේ අමුතු සංයෝජනයක් සහ මුරණ්ඩුකම’ පෙන්වමින් ඇන්ඩෘ ජොන්සන් ඔහුගේ ආධාරකරුවන් සහ ඔහුගේ විරුද්ධවාදීන් ව්යාකූල කළේය. ජනාධිපති ලෙස ජොන්සන්, කළු කේත වැනි දකුණේ ජාතිවාදී නීති සක්රීය කළ ප්රතිසංස්කරණ ප්රතිපත්ති සඳහා “සුදු ආධිපත්යයේ ආරක්ෂකයෙකු” ලෙස කීර්තියක් ලබා ගත්තේය.
ජොන්සන්ට දෝෂාභියෝගයක් ගෙන ඒමේ ව්යාපාරයේ රිපබ්ලිකන් නායකයන්ගෙන් එක් අයෙකු වන රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ තාඩ්ඩියස් ස්ටීවන්ස්, ජොන්සන්ගේ ස්වභාවය පිළිබඳ ඔහුගේ අදහස් සාරාංශ කළේය: “ඔහු කුරිරු පුද්ගලයෙක් යැයි පවසමින් මිනිසාගේ හැඟීම් රිදවීමට මට අවශ්ය නැත. මම එය මෘදු ලෙස තබමි. ඔහු ආරම්භක අවදියේ සිටි වෙරි මතින්තම තවමත් ඉවත් වී නැති නිසා ඔහුට විශ්රාම යාමට ඉඩ දෙන්න.”